iran

/ 6
İran'da perşembeden beri olan ekonomik krizi protesto etmek için sokakta olan insanların hükumet karşıtlığına evrildiği ülke. An itibariyle de kan dökülmüş durumda. 2 kişinin öldüğü söyleniyor. Umuyorum en kısa zamanda olaylar kontrol altına alınır yoksa İran bir Irak bir Suriye olabilir. İran hükumeti ölümlerden ajanları sorumlu tutuyor. Bu işlerde emperyalist güçlerin kesin parmağı var. Aynı senaryoyu Suriye'de Irak'ta gördük. Ocak sonunda gitmeyi planlıyordum.
(bkz: şansımı sikeyim)
Nasıl bir baskıda olduklarını henüz kavrayabilmiş olmadım ülke.

Son zamanlar, iranda yaşanan olaylara inat, bir çok iranlı, yeni yılı kutlamak için van'a geliyor, çılgınca eğleniyordur.
iran' da kimle konuşsanız ne zaman gitseniz herkesin ağzında şu var '' yakında yeni devrim olur zaten ''

iran olaylara alışık, ruhani' nin tek şansı bastırmak yerine anlamaya çalışmak oldu aksi halde bu iş bitmişti. tarihte teokratik olarak yönetilen tek islam devletide iran, o yüzden iran' ı anlamak için hasan sabbah kafasına ulaşmak lazım.
şimdilerde en çok gitmek istediğim ülke olmasının yanı sıra tek başıma gitmek istemeyişim (hiçbir yere) sebebiyle askıya aldığım bir diğer hayalimdir.
gidip görmeyi çok arzuladığım , ancak bir türlü başı beladan kurtulmayan devlet.
önyargı ile giden herkesin fikirlerinin değişeceği ülkedir. şuan geziparkı benzeri protestolar yapılmaktadır. hatta az önce ahmedinejatın tutuklandığı ve ev hapsine gönderildiği bilgisi geldi.
bazı özgürlükçü geçinen dangalakların bu olayların neden meydana geldiğini anlayamadığı olaylar oluyor İran'da şuan. Devrim yapıp şeriat yıkılınca güllük gülüstanlık pembe bir gelecek mi bekliyor sanıyorsunuz İran'ı? Saddam devrildi huzur mu geldi Irak'a? Kaddafi gitti Libya Mars'a insan mı yolladı? İran'da olan olaylar tamamen emperyalist güçlerin İran'ı istediği gibi dizayn etmek istemesinden kaynaklanmaktadır. Olası rejimin devrilme durumunda karanlık günler İran'ı bekler. Daha olaylar başlayalı bir iki gün olmuş. Amerika pat açıklamaya yapıyor İran halkının yanındayız diye. (bkz: zamanlaması manidar)
İlk sefer gittiğimde bir daha gelmeliyim dediğim ve yaklaşık 1 ay önce tekrar gittiğim otostopun dibine vurduğum , rock konserine gittiğim , avm de “alkolsüz” bira tadımına katıldığım , güvenli olur diye polislerin bizi karakola götürdüğü ve karakola çadır kurduğumuz , nezarethanenin tuvaletini kullanıp içerdekilerle sigara içtiğimiz , otostop çekerken bizi alan abinin cenazeye götürmesi ve orada kurduğumuz dostluklar , her görenin bizimle fotoğraf çekilmesi gibi olayları yaşadığım oturup üzerine yaşadıklarımı kitap yazsam sayfalar sürecek naçizane ülke ...
bulunduğum konum itibariyle gidenlere gelenlere couchluk yaptığım kültür ve tarihi inanılmaz derecede zengin baskının ve şeriatın hüküm sürdüğü vatandaşlarının sınırdan çıkar çıkmaz ya da eve arabaya girer girmez soyunduğu ülke.
İRAN'DA 23 GÜN: 7 ŞEHİR 2 KASABA 1 ADA 1 ÇÖL 140TL

'İran mı? Oralar karışık ! Orada iç savaş var! ' deyip kimsenin yakınından geçmek istemediği zamanlarda İran'daydık. 23 gün boyunca İran'ın kuzeylerinden güneylerine tamamını otostopla gezdik.
Bu kadar süre gezmişken biraz bilgi, tecrübe ve tavsiyeler üzerine kurulu bir İran yazısı yazmak istedim. Şehir şehir tanıtım bekliyorsanız bloglara yönlendirebilirim, biraz daha bloglarda rastlanmayan bilgiler üzerine kurulu yazı olacak.

Rota: Doğubayazıt - Tebriz - Kendovan - Tahran - İsfahan - Şiraz- Galat - Bandar Abbas - Hürmüz Adası - Yazd - Meybod - Bafg Çölü - Esfahan - Tahran - Doğubayazıt.
Harcama: 2 kişiydik, hediyeleri vs. saymayınca kişi başı 140TL gibi bir harcamamız oldu. Evet, girdiğimiz onlarca müze buna dahil.

*Müzeler turiste 20000, İranlılar'a 3000 tümen. (15tl / 2.5tl )
Müzelerden hiçbirine 20 binlik olmadık.
Taktiğimiz elimizdeki 6000 tümeni uzatıp İranlı gibi davranmaktı. O da 2 kelimeye bakıyordu:
+Dota bileti (iki bilet)
-Kocayi İran? (İranlı mısın?)
+Are, men İraneyem.Tebrizleyem. (Evet, İranlıyım. Tebrizliyim.)
-...? (bileti verir)
+Merci.

*Halk aşırı canayakın, sırt çantasıyla gören hemen gelip bir sohbet etmek, fotoğraf çekinmek istiyordu. 15dk bir arkadaşı bekledik farklı zamanlarda 3 kisi bir şeye ihtiyacınız var mı diye yanımıza geldi.
*Polis ve asker de turiste karşı daha cana yakın. Genç olanlarından pek korkmanıza gerek yok, onlar 2 yıllık zorunlu görevlerini yapan, kuralları aşırı bulan tipler genelde. Hatta Tebriz'de bir tanesi sırt çantamdaki Türk bayrağını görünce bana seslenip 'Hadise'ye selam söyle' demişti :D
*Trafikte ışıklar hariç resmen kural yok. Herkes birbirine makas atıyor falan.2 günde en az 10 kez aha kesin kaza yaptık dedirten türden trafik var.
*Alkol satışı yasak, ülkeye alkol sokmak yasak(1hafta hapis cezası var diye duymuştum). Ancak son kaldığımız arkadaşın canı votka çekti. Birini aradı 5dk dışarı çıkıp elinde votka şişesiyle döndü.
*Wifi bulmak büyük sıkıntı, misafir olduğumuz evlerin çoğunda, girdiğimiz restoran ve kafelerde çok nadir wifi vardı. İrancell için 1 ay 5 GB internet 22000 tümen yani 18 tl falan.
İnternet bizdekinden biraz daha yavaş, yoldayken pek bağlanabildiğimiz söylenemez.
*Evli olmadan kadın ve erkeğin aynı evde uyuması bile yasak. Turistlere bu konuda sıkıntı yapmıyorlar. Vatandaşlar da uyuyorlar, kim şikayet edecek de kim yakalayacak?
*Ülkede couchsurfing, youtube, facebook ve twitter uzun zamandır yasak. Gelmeden VPN indirmekte fayda var.
*Yine google translateden çevrimdışı Farsça sözlüğü indirmek çok işinize yarayacaktır.
*Şehirlerarası otobüs hiç kullanmadık ama duyduğum kadarıyla çok uygundu(Tebriz-Tahran 10$ gibi).
*Celali takvimi kullanıyorlar( 1396 yılından selamlar). Yeni yıla 21 martta girecekler. Herkes buraya yılbaşında gelmeliydiniz, çok eğlenceli oluyor dedi durdu, marta yakın gitmeyi düşünen varsa kesin bunların yılbaşına denk getirsin derim.
*Gündüzleri rahatça gezebilirsiniz, geceleri gerçekten sıkıntılı olabiliyor. Mesela İsfahan'ın en ünlü köprüsü Si o se pol de akşam yürürken birkaç genç 'erkek' kadın grubuna laf atıyordu. Yanımızdaki İsfahanlı arkadaşa bunlar napıyor falan dedim, normal şeyler burada dedi geçti.
*Tahran'daki Azadi Meydanı'na(kocaaaaaaman meydan) çadır kuran bir Türk arkadaşın çadırını kesip sırt çantasını çalmışlar.
*Sadece 1 kez gece otostopu yaptık. Onda da çok büyük sıkıntılar yaşadık. gece otostopu riskine girmeyin.
*Perşembe günleri yarım, cuma günleri tam gün tatilleri var.
*Ortalama bir restorantta pilav+tavuk şiş 12 tl (2siparişe 3 kişi doyar).
*Çoğunlukla bakkal ve küçük market kültürü devam ediyor.
*Dışarıda eğlence ortamı yok,
*Starbucks MC donald vs. yok.
*Kadınların şarkı söylemesi yasak.
*Metro ve otobüslerde kadınlara özel yerler var. Kalan kısımda kadın erkek karışık binebiliyor.

OTOSTOP
Evet, bir klasik olacak ama inanılmaz kolay. Kuzeyinden en güneylerine kadar indik, 5 dakika beklediğimiz olmadı. Her araç taksi gibi görüldüğünden ve turist olduğunuz belli olduğundan daha otostop yapmadan duruyorlar. Durduktan sonra şifre belli: ' Pul nederem (param yok) '. Bunu duyar duymaz sinirlenip gidenler olsa da genelde sorun yapmadan alıyorlar ve genel anlamda çok eğlenceli insanlar. Sizi gezdirmek için ısrar edenler, yemek ısmarlamak isteyenler, evinde misafir etmek isteyen o güzel insanlarla dinledikleri Türk müziklerinin eşliğinde yolculuğun tadını çıkarın. :D

KONAKLAMA / COUCHSURFING
Şimdi İran'da whatsapp pek popüler değil, onun yerine telegram kullanıyorlar. Oradaki couchsurfing grubuna eklettik kendimizi. Hangi şehre doğru gidiyorsak son gün yazdık o gruba ve hiç açıkta kalmadık. Misafir etmeye çok istekli insanlar, örneğin Tahran için couch ararken 4 farklı şehirden davet geldi.
Tebriz'de 3 gece boyunca misafir eden, şehri ve yakınındaki yerlerini gösteren Azerbeycan Türk'ü abilerimiz para bozdurmamıza bile izin vermedi. Abi Tahran'a yola çıkacağız, hat almak için ve yola çıkmak için para bozdurmamız lazım. Hattı da onlar aldı, yine para bozdurmamıza izin vermeden yolladılar Tahran'a :D

İran'ın Peribacaları: Kendovan.

Buradaki yerleşim kayaların içerisine yapılmış evlerden oluşuyor. 700 yıla yakın bir tarihi olan kasaba UNESCO tarafından korunma altına alınmış bölgelerden. Tebriz'den 50km uzaklıkta. Otostop için geçecek araç biraz az olsa da ulaşılabilir. Biz Tebriz'de misafir eden Azerbaycan Türk'ü abilerimiz sayesinde öğrenip onlarla gitmiştik.

İRAN'IN AMSTERDAM'I: GALAT.
Şiraz'daki şehiriçi otobüslerden 50 numara girişine kadar bırakıyor(2tl). Eski yapılardan oluşan bir kasaba. Küçük bir şelalesi falan var. Daha fazla ayrıntıya girmiyorum, üstteki başlık kalan kısmını anlatıyor zaten.

*ÇÖLDE KAMP
Evet, İran'daki en büyük hayalim en güzel çölüne gidip bir gece çadırımda konaklamaktı, tabii bunu da tur firmasıyla değil kendi imkanlarımızla yapmak. Neredeyse sırf bu yüzden yol boyunca yanımda çadır taşıdım :D Gündüz sıcağında yanarken gece soğuktan doğru düzgün uyuyamadık. Bafg'daki özel bir işletmeden dolayı, saçma bir şekilde çölü ziyaret ettiğiniz için 5000 tümen (4tl) para istiyorlar. Bunların hepsine değdi mi? Evet, kesinlikle değdi.

İran'da Denize Girmek, Hürmüz Adası:
İran'ın en güneyindeki, küçük turistik bir ada. Volkanik kayalardan falan oluşuyor(bkz: rainbow). Dolayısıyla dağları rengarenk. Sahilindeki kumların bir kısmı siyah ve parıldıyor, ilginç bir güzelliği var.
Bender Abbas'tan feribotla 7000 tümen(6tl falan) ulaşım sağlayabiliyorsunuz. Hem İran'daki gezginlerle tanışmak hem de kamp atmak isterseniz Camp e Farsh a gitmenizi öneririm.
Ada içi taksiyle en önemli noktalarına gidebilirsiniz. Taksiye kaç kişi bindiğinin nereye gittiğinin bir önemi yok, 10000 tümen ( 7.7tl )'ye ulaşım sağlayabilirsiniz.

Son olarak, her nasıl biz bir yabancı Türkçe kelimeler söylediğinde mutlu oluyorsak onlar da Farsça birkaç cümle söylediğimizde çok mutlu oluyorlardı.3 haftada sadece insanları dinleyerek ve sorarak öğrendiğimiz, hem insanların yüzünde tebessüm oluşturabileceğiniz hem de otostopta işinize yarayabilecek birkaç cümle koyuyorum buraya. Gitmeden bi kenara yazmanızda fayda var :D
Salam, çetori? Hubi? (Selam, nasılsın? İyİ misin?)
Hubem, merci. (İyiyim, teşekkürler)
Kocayi?(Nerelisin)
Şuma kocayi? ( Şu an neredesin )
Koca miri? ( Nereye gidiyorsun )
Hasena voşig ( Kolay gelsin )
Khodafez ( Allah'a emanet )
Beselamet (Sana da selamlar knk )
Men aşegetham ( Seni seviyorum )
Yavaş yavaş ( yavaş yavaş :D )
yek do se çar penç şiş haft heşt nuh deh (1-10)
*
Aklıma geldiği kadar yazdım dostlar. Şimdiden iyi eğlenceler :) — İran'da.
/ 6