kosmoğrafya
cevaplanabilir entry
türkiye’deki ilk astronomi kitabı. ilk baskısı 1929’da yapıldı. yazarı ordinaryüs prof. dr. ali yar.
bu kitap yazılmadan 8 sene önce ankara hükümetinin kasasında sadece 48 kuruş vardı. işgal güçleriyle, fakirlikle, cehaletle ve hastalıkla mücadele ediliyor; savaş sonrası osmanlı’nın borçları ödeniyor, diğer yandan bilimle sanatla cumhuriyet inşa ediliyor, fabrikalar yapılıyor, operalar temsil ediliyor, yurt dışına eğitim için öğrenciler gönderiliyor, örnek bir ülke yaratılıyordu.
o dönem insanlar dünyanın düz olduğunu ya da boğanın boynuzları üzerinde durduğunu düşünüyordu. astronomi nedir, kimse bilmiyordu. ama bir kişi bunun önemini biliyordu. dünyada başka örneği yoktur, bir devlet adamının astronomi kitabı yazdırmasının. evet, kozmografya, atatürk’ün isteğiyle ali yar bey’e 1929’da yazdırılmıştır. gezegenler, mevsimler nasıl oluşur, kara delik nedir, aristo’dan başlayarak kopernik’ten galileo’ya tüm uzmanların düşünceleri, samanyolu haritasına kadar her şey bu kitaba konulmuştu. 1933’ten başlayarak tüm liselerde zorunlu ders olarak okutulmuştur ta ki 1979’a kadar.
kitabın yazarı ali yar bey mektebi sultani yani galatasaray lisesi’ni bitirdikten sonra 1912 temmuz'unda paris yüksek tayyarecilik mektebi’nden mezun olur ve dünyanın ilk üç uçak mühendisinden biri unvanını elde eder. darülfünun yani istanbul üniversitesi’nin o dönem zeynep hanım konağı diye bilinen konakta cebir, astronomi dersleri verir. atatürk’ün isteğiyle de bu kitabı yazar.
bir gün fahrettin akbulut’un çocuğu evdeki kütüphane rafını karıştırır. kozmografya kitabını görür. şu an bende olan kitabı... alır inceler. içinde gökyüzü haritalarının, teleskopların, gezegenlerin ve kainatın fotoğraflarını görünce astronomiye ilgi duymaya başlar. sonra ne mi olur? california üniversitesi (berkeley) matematik bölümünden mezun olur. wisconsin üniversitesi'nde, michigan state üniversitesi'nde profesörlüğe kadar yükselir.
"yaşadığımız uzayı tabii euclid (öklid) uzayı mı, yoksa onun yalancı kopyası mı?" sorusunun yanıtını arar ve ingiliz astronomi profesörü zeeman'ın 1963'te yaptığı tahmini çözümünü bulmayı başarır.
bu nedenle de birçok ödüle hak kazanmıştır. bunlardan biri de tübitak bilim ödülü'dür. türkiye'nin yetiştirdiği ve dünyaca tanınan profesör dr. fahrettin akbulut’un oğlu prof. dr. selman akbulut matematik ve astronomi alanında yaptığı çalışmalardan ötürü uluslararası ödüllerle taçlandırılır. baba fahrettin ve oğlu selman matematik ve astronomi alanında önemli çalışmalara imza atar.
bu kitap yazılmadan 8 sene önce ankara hükümetinin kasasında sadece 48 kuruş vardı. işgal güçleriyle, fakirlikle, cehaletle ve hastalıkla mücadele ediliyor; savaş sonrası osmanlı’nın borçları ödeniyor, diğer yandan bilimle sanatla cumhuriyet inşa ediliyor, fabrikalar yapılıyor, operalar temsil ediliyor, yurt dışına eğitim için öğrenciler gönderiliyor, örnek bir ülke yaratılıyordu.
o dönem insanlar dünyanın düz olduğunu ya da boğanın boynuzları üzerinde durduğunu düşünüyordu. astronomi nedir, kimse bilmiyordu. ama bir kişi bunun önemini biliyordu. dünyada başka örneği yoktur, bir devlet adamının astronomi kitabı yazdırmasının. evet, kozmografya, atatürk’ün isteğiyle ali yar bey’e 1929’da yazdırılmıştır. gezegenler, mevsimler nasıl oluşur, kara delik nedir, aristo’dan başlayarak kopernik’ten galileo’ya tüm uzmanların düşünceleri, samanyolu haritasına kadar her şey bu kitaba konulmuştu. 1933’ten başlayarak tüm liselerde zorunlu ders olarak okutulmuştur ta ki 1979’a kadar.
kitabın yazarı ali yar bey mektebi sultani yani galatasaray lisesi’ni bitirdikten sonra 1912 temmuz'unda paris yüksek tayyarecilik mektebi’nden mezun olur ve dünyanın ilk üç uçak mühendisinden biri unvanını elde eder. darülfünun yani istanbul üniversitesi’nin o dönem zeynep hanım konağı diye bilinen konakta cebir, astronomi dersleri verir. atatürk’ün isteğiyle de bu kitabı yazar.
bir gün fahrettin akbulut’un çocuğu evdeki kütüphane rafını karıştırır. kozmografya kitabını görür. şu an bende olan kitabı... alır inceler. içinde gökyüzü haritalarının, teleskopların, gezegenlerin ve kainatın fotoğraflarını görünce astronomiye ilgi duymaya başlar. sonra ne mi olur? california üniversitesi (berkeley) matematik bölümünden mezun olur. wisconsin üniversitesi'nde, michigan state üniversitesi'nde profesörlüğe kadar yükselir.
"yaşadığımız uzayı tabii euclid (öklid) uzayı mı, yoksa onun yalancı kopyası mı?" sorusunun yanıtını arar ve ingiliz astronomi profesörü zeeman'ın 1963'te yaptığı tahmini çözümünü bulmayı başarır.
bu nedenle de birçok ödüle hak kazanmıştır. bunlardan biri de tübitak bilim ödülü'dür. türkiye'nin yetiştirdiği ve dünyaca tanınan profesör dr. fahrettin akbulut’un oğlu prof. dr. selman akbulut matematik ve astronomi alanında yaptığı çalışmalardan ötürü uluslararası ödüllerle taçlandırılır. baba fahrettin ve oğlu selman matematik ve astronomi alanında önemli çalışmalara imza atar.
