mbk içerisindeki hizipler
MBK 38 subaydan oluşuyordu. Görünüşte Cemal Gürsel hareketin lideriydi. Ama gerçekte, devlet başkanının yardımcısı olan Başbakanlık Müsteşarı Albay Alparslan Türkeş, MBK'nin önceleri en nüfuzlu üyesiydi.
Kıbrıslı bir Türk olan Türkeş, ikinci Dünya Savaşı sonunda Pantürkizm'e, duyduğu yakınlıktan dolayı suçlanmış, sonradan aklanmıştı. MBK içerisinde, siyasal sistemde köklü bir reform isteyen ve siyasal partilere hiçbir itimadı olmayan köktenci kanadın temsilcisiydi.
260 generalden 235'ini ve 5000 kadar albay ve binbaşıyı emekliye sevk eden 3 Ağustos kararına MBK'den zorluk çıkartanlar hiç kuskusuz Türkeş'in grubuydu. Gerçi Türk Silahlı Kuvvetlerinin üst kademelerinde bir yığılma olduğu herkesçe bilinen bir şeydi, ama emekliliğe sevklerinin esas nedeni, o kişinin siyasal güvenilirliğinden kuşkulanılması idi.
Ordudan sonra sıra üniversitelere geldi. Meslektaşlarının nazarında nüfuzu fazlasıyla artan Türkeş, başbakanlık müsteşarlığı görevinden istifa etmek zorunda kalmıştı, böyle olduğu halde köktenci grup yine de Ekim ayında 147 üniversite öğretim üyesini üniversiteden attıracak bir kararı hızla geçirecek kadar güçlüydü. Ancak seçimde kullanılan ölçütlerin net olmaması şiddetli tepkiye yol açtı, bütün rektörler istifa ettiler. Sonunda öğretim üyelerine kürsüleri iade edildi, ama bu ancak Mart 1962'de gerçekleşebildi.
Bu tasfiyelere karşı muhalefete rağmen, MBK içerisindeki köktenciler, daha da iddialı bir planı Ekim ayında uygulamaya giriştiler. Alparslan Türkeş tarafından telkin edilmiş olan bu plan, Türkiye Ülkü ve Kültür Birliği planıydı. bu birlik, Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü, basın ve radyonun yönetimine el koyacak ve böylelikle ülkenin kültürel yaşamında totaliter bir nüfuz tesis edilecekti.
13 Kasım 1960'da Gürsel, MBK'nin dağıtıldığını ve aralarında Türkeş’in de bulunduğu en ileri köktencileri dışta bırakan yeni bir MBK'nin kurulduğunu duyurdu. 14’ler yurtdışındaki büyükelçiliklere askeri ataşe olarak atandılar. Türkeş Yeni Delhi’de askeri ataşe oldu.
Kıbrıslı bir Türk olan Türkeş, ikinci Dünya Savaşı sonunda Pantürkizm'e, duyduğu yakınlıktan dolayı suçlanmış, sonradan aklanmıştı. MBK içerisinde, siyasal sistemde köklü bir reform isteyen ve siyasal partilere hiçbir itimadı olmayan köktenci kanadın temsilcisiydi.
260 generalden 235'ini ve 5000 kadar albay ve binbaşıyı emekliye sevk eden 3 Ağustos kararına MBK'den zorluk çıkartanlar hiç kuskusuz Türkeş'in grubuydu. Gerçi Türk Silahlı Kuvvetlerinin üst kademelerinde bir yığılma olduğu herkesçe bilinen bir şeydi, ama emekliliğe sevklerinin esas nedeni, o kişinin siyasal güvenilirliğinden kuşkulanılması idi.
Ordudan sonra sıra üniversitelere geldi. Meslektaşlarının nazarında nüfuzu fazlasıyla artan Türkeş, başbakanlık müsteşarlığı görevinden istifa etmek zorunda kalmıştı, böyle olduğu halde köktenci grup yine de Ekim ayında 147 üniversite öğretim üyesini üniversiteden attıracak bir kararı hızla geçirecek kadar güçlüydü. Ancak seçimde kullanılan ölçütlerin net olmaması şiddetli tepkiye yol açtı, bütün rektörler istifa ettiler. Sonunda öğretim üyelerine kürsüleri iade edildi, ama bu ancak Mart 1962'de gerçekleşebildi.
Bu tasfiyelere karşı muhalefete rağmen, MBK içerisindeki köktenciler, daha da iddialı bir planı Ekim ayında uygulamaya giriştiler. Alparslan Türkeş tarafından telkin edilmiş olan bu plan, Türkiye Ülkü ve Kültür Birliği planıydı. bu birlik, Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü, basın ve radyonun yönetimine el koyacak ve böylelikle ülkenin kültürel yaşamında totaliter bir nüfuz tesis edilecekti.
13 Kasım 1960'da Gürsel, MBK'nin dağıtıldığını ve aralarında Türkeş’in de bulunduğu en ileri köktencileri dışta bırakan yeni bir MBK'nin kurulduğunu duyurdu. 14’ler yurtdışındaki büyükelçiliklere askeri ataşe olarak atandılar. Türkeş Yeni Delhi’de askeri ataşe oldu.
